Sukob između fetišizma i naučnog racionalizma i rasno pitanje u ranim pripovetkama H. Dž. Velsa: „Priča iz kamenog doba“, „Džimi Goglz - bog“, „Leteći čovek“
DOI:
https://doi.org/10.18485/analiff.2021.33.2.18Кључне речи:
H. Dž. Vels, fetišizam, naučni racionalizam, svetonazor, Džejms Frejzer, unilinearni sociokulturni evolucionizam, rasa, Evropljani, neevropljaniСажетак
U ovom radu se analiziraju tri rane priče H. Dž. Velsa: „Priča iz kamenog doba“, „Džimi Goglz – bog“ i „Leteći čovek“. Osnovni argument rada glasi da se, kao prvo, u sva tri dela jasno uočava sukob između dva različita svetonazora – fetišizma, koji je karakterističan, u sinhronijskom smislu, za plemenski organizovane neevropljane i, u dijahronijskom smislu, za praistorijske pretke svih današnjih naroda, i naučnog racionalizma, koji je karakterističan samo za savremene Evropljane – a, kao drugo, da se u pričama „Džimi Goglz – bog“ i „Leteći čovek“ implicitno primećuje i Velsovo specifično gledište na rasno pitanje. Dolazi se do zaključka da u vezi sa prvim pitanjem, pisac kao trijumfalan prikazuje evropski, naučno-racionalistički svetonazor, dok u vezi sa potonjim pitanjem, autor nastupa kao naročito tolerantan i human prema tamnoputim, neevropskim rasama. S obzirom na to da je u devetnaestom veku preovlađujući sociološko-antropološki koncept bio buržoaski, izrazito rasistički, unilinearni sociokulturni evolucionizam, Vels se u pomenutim pripovetkama pokazuje kao selektivan, kritički duh, koji iz unilinearnog evolucionizma preuzima samo blagonaklonost prema globalnoj tehnologizaciji i prosvećivanju neevropskih naroda, ali ne i afirmaciju rasistički zasnovane hijerarhizacije svetske utopije. Pri tumačenju dela, ne služimo se samo tekstovima analiziranih pripovedaka, nego i intertekstualnim vezama dotičnih priča sa Velsovim kasnijim utopijsko-reformatorskim delom.
Downloads
Објављено
Како цитирати
Bрој часописа
Секција
Лиценца
Овај рад је под Creative Commons Aуторство-Дели под истим условима 4.0 Интернационална лиценца.
Authors who publish with this journal agree to the following terms:
- Authors are confirming that they are the authors of the submitting article, which will be published (print and online) in the journal Anali filološkog fakulteta by the Faculty of Philology, University of Belgrade (Faculty of Philology, Studentski trg 3, 11000 Belgrade, Serbia). Author’s name will be evident in the printed article in the journal. All decisions regarding layout and distribution of the work are in hands of the publisher.
- Authors guarantee that the work is their own original creation and does not infringe any statutory or common-law copyright or any proprietary right of any third party. In case of claims by third parties, authors commit their self to defend the interests of the publisher, and shall cover any potential costs.
- Authors retain copyright and grant the journal right of first publication with the work simultaneously licensed under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License that allows others to share the work with an acknowledgement of the work's authorship and initial publication in this journal.
- Authors are able to enter into separate, additional contractual arrangements for the non-exclusive distribution of the journal's published version of the work (e.g., post it to an institutional repository or publish it in a book), with an acknowledgement of its initial publication in this journal.
- Authors are permitted and encouraged to post their work online (e.g., in institutional repositories or on their website) prior to and during the submission process, as it can lead to productive exchanges, as well as earlier and greater citation of published work.