Univerzitetska nastava u doba digitalizacije i veštačke inteligencije – stavovi nastavnika
DOI:
https://doi.org/10.18485/analiff.2025.37.2.9Кључне речи:
digitalizacija, digitalni alati, kompetencije, nastava, veštačka inteligencijaАпстракт
Današnje doba je digitalno, usmereno na hibridni spoj realnog i virtuelnog delanja i interakciju s veštačkom inteligencijom u vidu pretraživača, asistenata ili uređaja. Budućnost obrazovanja u takvom svetu podrazumeva uključivanje savremenih, digitalnih metoda, pristupa i praksi u obrazovni proces, s ciljem sticanja kompetencija za uspešnu participaciju u digitalnoj realnosti. Imajući to u vidu u ovom radu istražuje se način primene digitalnih alata i veštačke inteligencije u nastavi na univerzitetima, kao i stavovi univerzitetskih nastavnika o mogućim rizicima upotrebe veštačke inteligencije i njenom uticaju na nastavu u budućnosti. Istraživanje je sprovedeno anketiranjem nastavnika koji predaju na univerzitetima u Srbiji, a obuhvaćene su sve grupacije naučnih oblasti. U analizi ankete korišćene su metode iz domena deskriptivne statističke analize - kvantitativni pokazatelji, grafikoni i aritmetička sredina. Rezultati su pokazali da nastavnici poseduju visok stepen digitalne kompetencije, ali da je potrebna dodatna edukacija za razvoj kompetencije primene veštačke inteligencije u učionici. Ispitanici navode da u svom radu sa studentima koriste brojne digitalne alate, dok veštačku inteligenciju u nastavi koriste povremeno, pri čemu se učestalost primene razlikuje prema naučnim oblastima. Kad se radi o rizicima u korišćenju veštačke inteligencije, nastavnici veoma osvešćeno sagledavaju situaciju i sve rizike procenjuju kao umerene ili visoke, pri čemu posebno ističu rizik od povećanja broja plagijata, negativan uticaj na razvoj ličnih i socijalnih kompetencija studenata i potencijalnu zloupotrebu ove tehnologije. Uticaj veštačke inteligencije na nastavu u budućnosti ocenjuju dvojako – pozitivno u smislu unapređenja nastavnog procesa i efikasnosti učenja, a negativno u vidu ugrožavanja daljeg razvoja kritičkog mišljenja i samostalnosti pojedinca, te u smeru dehumanizacije nastave. Može se zaključiti da je intenzitet promene koji digitalizacija i veštačka inteligencija unose u svakodnevicu veoma visok, a to se ogleda i u obrazovanju. Pred savremenu nastavu i nastavnike postavlja se složen zadatak da se adekvatno nose s tim izazovima i da adekvatno osposobe studente za buduće profesionalne zadatke.
Референце
Downloads
Објављено
Број часописа
Рубрика
Лиценца
Овај рад је под Creative Commons Aуторство-Дели под истим условима 4.0 Интернационална лиценца.
Authors who publish with this journal agree to the following terms:
- Authors are confirming that they are the authors of the submitting article, which will be published (print and online) in the journal Anali filološkog fakulteta by the Faculty of Philology, University of Belgrade (Faculty of Philology, Studentski trg 3, 11000 Belgrade, Serbia). Author’s name will be evident in the printed article in the journal. All decisions regarding layout and distribution of the work are in hands of the publisher.
- Authors guarantee that the work is their own original creation and does not infringe any statutory or common-law copyright or any proprietary right of any third party. In case of claims by third parties, authors commit their self to defend the interests of the publisher, and shall cover any potential costs.
- Authors retain copyright and grant the journal right of first publication with the work simultaneously licensed under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License that allows others to share the work with an acknowledgement of the work's authorship and initial publication in this journal.
- Authors are able to enter into separate, additional contractual arrangements for the non-exclusive distribution of the journal's published version of the work (e.g., post it to an institutional repository or publish it in a book), with an acknowledgement of its initial publication in this journal.
- Authors are permitted and encouraged to post their work online (e.g., in institutional repositories or on their website) prior to and during the submission process, as it can lead to productive exchanges, as well as earlier and greater citation of published work.
