Sistem veznika u orhonskim natpisima

Authors

  • Saša Bradašević

DOI:

https://doi.org/10.18485/analiff.2019.31.1.17

Keywords:

orhonski natpisi, Gokturci, staroturski jezik, gerundiji, postpozicije, sistem veznika, aglutinativni jezik, asindetska rečenica, koordinativni veznici, subordinativni veznici

Abstract

Orhonski natpisi predstavljaju najstarije književne pisane spomenike turskog jezika. Potiču iz 8.veka i pružaju precizne podatke o nastanku najstarije turske države. Jezik orhonskih natpisa je jedan od dijalekata kojim su govorili Gokturci, preci današnjih Turaka. Danas se taj dijalekat zvanično naziva staroturskim jezikom. On je prilično udaljen od svog savremenog naslednika i u sebi sadrži sistem veznika od kojih većina nije više u upotrebi. Savremeni turski gramatičari smatraju da veznici nisu svojstveni turskom jeziku. Veznici koji su prisutni u tekstovima sa orhonskih spomenika su po svome poreklu gerundiji ili postpozicije koji vrše vezničku funkciju u rečenici, a u ređim slučajevima se u navedenoj funkciji javlja čak i kopulativni glagol. Aglutinativni jezik kao što je turski, u velikoj meri neguje asindetske rečenice koje su zastupljenije što se više ide u prošlost. Tokom svog razvoja i pod uticajem drugih jezika, stari turski jezik je počeo da koristi određene vrste reči kao što su to gerundiji ili postpozicije koje su kasnije u potpunosti preuzele funkciju koordinativnih i subordinativnih veznika U ovom radu će biti reči o poreklu veznika koji se mogu pratiti do najranijih pisanih spomenika na turskom jeziku i njihovim ekvivalentima u savremenom turskom jeziku sa ciljem ukazivanja na evoluciju sistema veznika.

Published

2019-07-15

How to Cite

Bradašević, S. . (2019). Sistem veznika u orhonskim natpisima. Annals of the Faculty of Philology, 31(1), 331–343. https://doi.org/10.18485/analiff.2019.31.1.17