Istinitost književnosti u književnoistorijskom postupku Franka Moretija

Authors

  • Stefan S. Alidini

DOI:

https://doi.org/10.18485/analiff.2019.31.1.3

Keywords:

operacionalizacija, istorija književnosti, književne teorije, teorija književne istorije, teorije istine, digitalna humanistika, kvantitativni formalizam

Abstract

Rad se zasniva na filozofskim teorijama istine (teorije korespondencije, koherencije i evidencije) i njima srodnim modelima istinitosti književnosti (mimetički, etički, epistemološki, figurativni, i model autentičnosti) kako bi se analizirao književnoteorijski i književnoistorijski rad Franka Moretija. U prvom delu rada razmatra se opšta problematika teorije književne istorije i uspostavlja pojmovna osnova za dalju analizu. Problematizuju se minimalni kriteriji za konstituisanje književne istorije i daje sažeta analiza paradigmi klasičnih modela književne istorije (paradigma razvoja, funkcionalna paradigma, teorija ciklične istorije) i njihovog odnosa prema istinitosti književnosti. Drugi deo rada razmatra problem najnovije, narativne paradigme, i shvatanje istorije iz perspektive reprezentativnih poststrukturalističkih teoretičara Rolana Barta i Hejdena Vajta. Primenom usvojenog teorijskog modela, ispostavlja se da narativna paradigma negira mogućnost dolaska do istine putem istoriografskog rada, pa tako i relativizuje istinitost književnosti. U trećem delu razmatra se Moretijev rad u kontekstu prethodno naznačenih paradigmi teorije književne istorije. Pregledom i analizom Moretijevih teorijskih i poetičkih tekstova, analiziraju se ključne postavke sa stanovišta praktičnog književnoistoriografskog rada i njegovih implikacija po istinitost književnosti. Pažljiviji pogled na metodologiju otkriva da njegov rad samo naizgled ispunjava minimalne kriterije za konstituisanje književne istorije. Štaviše, Moreti se približava narativnoj paradigmi utoliko što drukčijim sredstvima konstruiše jednu viziju književnosti koja na kraju ipak ne poseduje autonomno značenje niti je nosilac istine. Iako Moretijev rad predstavlja svojevrsni pokušaj rešavanja metodološke krize književne istorije, njegov kvantitativni formalizam samo maskira relativizam.

Published

2019-07-15

How to Cite

Alidini, S. S. (2019). Istinitost književnosti u književnoistorijskom postupku Franka Moretija. Annals of the Faculty of Philology, 31(1), 43–69. https://doi.org/10.18485/analiff.2019.31.1.3