Teorija pojmovnog objedinjavanja prema teoriji pojmovnih metafora: specifičnosti i primena u jezičkoj analizi

Authors

  • Sonja D. Filipović Kovačević

DOI:

https://doi.org/10.18485/analiff.2019.31.2.10

Keywords:

teorija pojmovnih metafora, teorija pojmovnog objedinjavanja, sličnosti, razlike, konvencionalnost, kreativnost, jezičke strukture

Abstract

Ovaj rad se bavi dvema važnim teorijama u kognitivnolingvističkom pristupu, teorijom pojmovnih metafora, koja objašnjava konvencionalne načine razmišljanja i jezičkog izražavanja, i teorijom pojmovnog objedinjavanja, koja je usmerena na mentalnu i jezičku kreativnost, tj. konstruisanje ili izvođenje značenja u samom trenutku komuniciranja. Budući da se ove dve teorije često smatraju rivalskim, jer jednim delom objašnjavaju iste fenomene, najopštiji cilj ovoga rada jeste da ukaže na specifičnosti teorije pojmovnog objedinjavanja u odnosu na teoriju pojmovnih metafora. Drugim rečima, cilj ovoga rada je da se opišu, prikažu i ilustruju sličnosti, i posebno različitosti ove dve teorije u pogledu mehanizma, tipova pojmovno-jezičkih pojava koje opisuju, i načina na koje ih opisuju, kao i da se predstave kroz ključne primere na srpskom jeziku. Ove dve teorije razlikuju se po sledećim kriterijumima: kognitivna shema, tip značenja, izvođenje nameravanog značenja, komunikativna svrha, pristup analizi podataka i tipične jezičke strukture. Uporedna analiza pokazuje da obe teorije objašnjavaju metaforičke izraze, pri čemu teorija pojmovnih metafora na direktniji i jednostavniji način objašnjava konvencionalne metaforičke izraze, dok teorija pojmovnog objedinjavanja preciznije objašnjava kreativne metafore. Pored ovoga, samo teorija pojmovnog objedinjavanja objašnjava druge aspekte mentalne i jezičke kreativnosti oličene tipično kroz morfološke slivenice, složenice, polusloženice i imeničke sintagme, reči sa širokim obuhvatom značenja i kontrafaktive.

Published

2019-12-20

How to Cite

Filipović Kovačević, S. D. . (2019). Teorija pojmovnog objedinjavanja prema teoriji pojmovnih metafora: specifičnosti i primena u jezičkoj analizi. Annals of the Faculty of Philology, 31(2), 191–216. https://doi.org/10.18485/analiff.2019.31.2.10